In de rapportage Slimmer en Sterker Bestuur van december 2018 is ingegaan op de vier onderzoekslijnen en de bestuurlijke ontwikkelingen in de diverse regio’s, waaronder het beëindigen van de voorbereidingen van de ambtelijke samenvoeging Hellevoetsluis, Brielle en Westvoorne en de totstandkoming van de Toekomstvisie Leidse regio 2027.

Op 7 december 2018 is een zeer geslaagd en druk bezochte bestuurdersdiscours gehouden. Bestuurders en volksvertegenwoordigers van provincie, gemeenten en waterschappen en bestuurders/ondernemers uit het maatschappelijk middenveld troffen elkaar onder het motto “de netwerksamenleving aan zet”.

In 2018 is via de subsidieregeling intergemeentelijke samenwerking subsidie verleend aan:

• Gorinchem, voor de versterking van de regionale centrumpositie van deze gemeente;
• Gouda voor de Toekomstvisie Gouda.

Totaal bedrag: € 67.284.

In het kader van het interbestuurlijk toezicht (IBT) beoordelen wij jaarlijks alle gemeenten. Daarvoor beoordelen wij de gemeenten langs zes toezichtdomeinen;

• financiën,
• ruimtelijke ordening,
• omgevingsrecht,
• monumentenzorg,
• informatie- en archiefbeheer,
• huisvesting vergunninghouders.

Voor elk van deze zes toezichtdomeinen wordt per gemeente een IBT-score 'groen', 'oranje' of 'rood' toegekend, afhankelijk van de mate waarin de afgesproken prestaties zijn gerealiseerd. De uitkomsten voor 2017 zijn opgenomen in de op 9 oktober 2018 vastgestelde Rapportage Interbestuurlijk Toezicht . (https://www.zuid-holland.nl/onderwerpen/lokaal-bestuur/interbestuurlijk/@22298/rapportage-6/

Op grond van de bepalingen uit de Archiefwet en de provinciale archiefverordening voert de provinciearchivaris tweejaarlijks een inspectie uit naar de staat van het informatie- en archiefbeheer bij de provinciale organen. De in 2018 verrichtte inspectie wijst uit dat het archief- en informatiebeheer van de provincie in vergelijking met de uitkomsten van de inspectie van 2016 sterk verbeterd zijn maar er ook nog verbeterpunten zijn.

In het kader van de samenwerking met het Nationaal Archief is in 2018 de overdracht van ruim 520 meter aan archieven voorbereid en gesproken over de aansluiting op het e-depot voor digitale archieven van het Rijk. Dit zal in 2019 zijn beslag krijgen, waaronder de start van een pilot voor een e-depot. De ontsluiting en openbaarmaking van een deel van de provinciale historische fotocollectie is door de provincie Zuid-Holland zelf uitgevoerd.

In het kader van risicogericht uitvoeren van financieel toezicht zijn in 2018 de begrotingen van 60 gemeenten over 2019 beoordeeld. Er is gekeken of het reguliere (repressieve) toezichtregime van toepassing is of dat een gemeente onder preventief toezicht van de provincie komt te vallen. Ook zijn in 2018 de begrotingen van 63 gemeenschappelijke regelingen en 5 inliggende waterschappen beoordeeld. De gemeenschappelijke regelingen Dienst Gezondheid en Jeugd ZHZ en Nationaal Park de Biesbosch staan in 2019 onder preventief toezicht van de provincie. Naar verwachting wordt dit begin 2019, na aanpassing van de begrotingen, opgeheven.

De gemeenten die in 2018 in een herindelingsprocedure zaten stonden om die reden onder preventief toezicht. De drie nieuwe Zuid-Hollandse gemeenten Hoeksche Waard, Molenlanden en Noordwijk zijn automatisch onder preventief toezicht gesteld vanwege termijnoverschrijding van de indiening van de Begroting 2019. Dit komt omdat de nieuwe gemeenteraden pas in 2019 werden geïnstalleerd. Deze begrotingen zullen daarom in 2019 worden vastgesteld en beoordeeld door de provincie.

Provinciale Staten willen als hoogste bestuursorgaan in Zuid-Holland laagdrempelig en transparant de controlerende, volksvertegenwoordigende en kaderstellende rol uitvoeren. Zij agenderen zelf belangrijke provinciale thema’s en sturen het college van Gedeputeerde Staten op hoofdlijnen aan bij de ontwikkeling van nieuw beleid. Provinciale Staten controleren het door Gedeputeerde Staten gevoerde beleid.
Meer dan in het verleden hebben Provinciale Staten in 2018 onderwerpen en thema’s geagendeerd die zij belangrijk vinden. Door de provincie in te gaan en het gesprek te voeren met Zuid-Hollanders hebben zij een vinger aan de pols gehouden bij ontwikkelingen in de provincie én actief signalen opgepakt uit de maatschappij.
Naast de uitoefening van de reguliere taken, hebben in 2018 vele ontmoetingen en gedachtewisselingen met mede-overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en de inwoners van Zuid-Holland plaatsgevonden, zoals bij de Verantwoordingsdag, de Kustcampagne, de Duinpolderweg en de rijke Groenblauwe Leefomgeving. De Staten waren daarbij gemakkelijk toegankelijk voor degenen die een bijdrage wilden leveren aan het debat en de besluitvorming in Provinciale Staten.
Provinciale Staten bestonden in 2018 uit tien fracties en twee groepen. De Statengriffie ondersteunde Provinciale Staten in inhoudelijke, procedurele en facilitaire zin. Verder hebben de Statenfracties eigen ondersteuning in de vorm van fractiemedewerkers. Provinciale Staten maakten bij de uitoefening van de controlerende taak gebruik van de rapporten van de Randstedelijke Rekenkamer. In 2018 publiceerde de Rekenkamer voor de provincie Zuid-Holland onderzoeken over de restauratie van rijksmonumenten, garanties en leningen en energietransitie.

Het college van Gedeputeerde Staten (GS) bestaat deze collegeperiode, naast de Commissaris van de Koning (CdK), uit vijf gedeputeerden. Gedeputeerde Staten geven uitvoering aan het Hoofdlijnenakkoord 2015-2019 Zuid-Holland: slimmer, schoner en sterker. De voortgang en resultaten van het inhoudelijke werk van GS in het afgelopen jaar zijn in de inhoudelijke delen van deze jaarstukken verder beschreven. De bestuurskosten van Gedeputeerde Staten staan vermeld in het declaratieregister (zie de website ) dat eens per kwartaal wordt geactualiseerd.

De CdK heeft ook in 2018 ondersteuning en advies ontvangen bij de uitvoering van zijn rijkstaken. Dit betreft met name de benoeming van waarnemend burgemeesters, de selectie van nieuwe kroonbenoemde burgemeesters, herbenoemingen van burgemeesters en het voeren van evaluatiegesprekken met burgemeesters. Bij zijn rijkstaken op het gebied van veiligheid heeft de CdK onder andere werkbezoeken afgelegd aan de veiligheidsregio’s Hollands-Midden en Rotterdam-Rijnmond. Daarnaast is de CdK ondersteund bij het adviseren en bemiddelen bij verstoorde bestuurlijke verhoudingen en de beoordeling van aanvragen voor Koninklijke onderscheidingen erepenningen en predicaten, evenals bestendigingen. De CdK was in 2018 frequent aanwezig bij de bezoeken van leden van het Koninklijk Huis.
De CdK was ook in 2018 voorzitter van de stuurgroep Dijkringen 14,15 en 44. De nadruk heeft gelegen op het verder investeren in een zo effectief mogelijk verloop van de crisisorganisatie tijdens een (dreigende) overstroming. Omdat het begrip Dijkringen niet meer wordt gehanteerd, heet de stuurgroep voortaan de Stuurgroep Crisisbeheersing Overstromingen Randstad. Het geplande symposium, om het belang van een goede samenwerking tussen alle betrokken actoren te onderstrepen, is verschoven naar 2019 vanwege de voorgenomen aanwezigheid van de minister van Infrastructuur en Waterstaat.
Ook is de CdK voorzitter van de nationale Stichting Carnegie Heldenfonds en het Platform Heldenwaardering. Het Carnegie Heldenfonds heeft ook in 2018 aanvragen beoordeeld en onderscheidingen toegekend aan mensen die met gevaar voor eigen leven, iemands leven hebben gered of dat hebben geprobeerd te doen. Ook is op verzoek van buitenlandse zusterorganisaties in september in het Vredespaleis de World Hero Day georganiseerd, een internationale variant van de Nationale Heldendag. Wat betreft de provinciale crisisorganisatie is besloten de bereikbaarheid van GS en desbetreffende medewerkers te vervolmaken. Het resultaat daarvan is een bereikbaarheidsoverzicht dat in de zomer en het najaar telefonisch is getest. De resultaten en leermomenten zijn besproken in een informatiebijeenkomst voor de betrokken medewerkers. In 2019 wordt GS nader geïnformeerd over haar rol in de crisisorganisatie.

Voor een transparante overheid is in 2018 meer geld uitgegeven dan begroot. Daarvoor zijn twee verklaringen: ten eerste loopt de realisatie van de doelen van het programma Transparante en Open Provincie (TOP) voor op de planning. Ten tweede is het ambitieniveau van het programma opgeschroefd: mede door de versnelde realisatie is ervoor gekozen meer producten op te leveren die bijdragen aan een transparante en open provincie. Voorbeelden daarvan zijn een interactieve en actuele kaart met vergunningen van grote industriële BRZO-bedrijven, het laten ontwikkelen van een participatiegame op basis van provinciale data, een app-wedstrijd waarin deelnemers met provinciale data een archeologie-app konden ontwikkelen en het op innovatieve wijze digitaal ontsluiten van een groot aantal historische foto’s en films.

In de Voorjaarsnota van 2018 is er een uitbreiding doorgevoerd op de taak van de Wet Bibob. De uitbreiding van 2018 is gerealiseerd en het takenpakket voor deze taak is in opbouw. Er is een plan van aanpak vastgesteld. Eén van de uitgangspunten uit het plan van aanpak is dat wij naar een situatie groeien waarbij alle externe relaties via een kort pré-onderzoek voorafgaand aan een mogelijke formele Bibob-procedure op hun antecedenten worden onderzocht. In 2018 zijn integriteits-, c.q. antecedentenonderzoeken naar externe relaties gedaan op basis van omgevingssignalen. Daarnaast zijn in 2018 steekproefsgewijs enkele Bibob-onderzoeken uitgevoerd. Dit heeft niet geleid tot besluiten waarin wij een zogenaamd ernstig gevaar hebben vastgesteld. Er is wel bij enkele dossiers corrigerend opgetreden, omdat gebleken was dat de informatie waarop wij ons besluit zouden moeten nemen niet afdoende was. Ook hebben wij ons ingezet om een in 2017 aangegaan contract te onderzoeken op ontbindingsgronden. Daarnaast is er samen met Kabinet een koppeling tussen Bibob en Ondermijning gelegd. In dat kader is voor de Commissaris van de Koning in samenwerking met de Regionaal Informatie- en Expertisecentra (RIECS) in Zuid-Holland een ondermijningsbeeld over de provincie gegeve n.

Er zijn in 2018 circa 100 Wob verzoeken behandeld waaronder diverse complexe en/of politiek-bestuurlijk gevoelige zaken. Er zijn vier bezwaarschriften ingediend, waarvan er twee zijn ingetrokken.

De activiteiten op het gebied van Europese samenwerking zijn uitgevoerd in lijn met het aan PS aangeboden Europa Jaarplan 2018. Op het gebied van Europese subsidies is de provincie succesvol. Ongeveer € 1 miljard is in de lopende Europese begrotingsperiode (2014-2020) al geland in Zuid-Holland. Via de publicatie Met Europa investeren in Zuid-Holland (juni 2018) laten we zien hoe daarmee regionale ambities worden gerealiseerd. Op het gebied van duurzame mobiliteit langs Europese corridors hebben we de kracht van Zuid-Holland kunnen tonen tijdens de succesvolle Corridor week (november 2018). In Vanguard verband hebben we gewerkt aan de versterking van grensoverschrijdende economische waarde ketens. We zijn gestart met de lobby op en voorbereiding van de nieuwe Europese begrotingsperiode na 2020. De Brexit vormde een bijzonder thema waarop de Staten actief zijn geïnformeerd over onze inzet.

De samenwerking met het Interprovinciaal Overleg (IPO) loopt door. Naast de reguliere trajecten is er een Interbestuurlijk Programma (IbP) tot stand gekomen in 2018. In het kader van de in 2017 gestarte doorontwikkeling, heeft het IPO de ambitie om opgavegericht aan de slag te gaan met dossiers zoals het IbP en is een start gemaakt om kopgroepen op actuele dossiers te zetten zodat sneller geschakeld kan worden.

Via bestuurlijk en ambtelijk overleg, de beoordeling van jaarplannen en het verstrekken van subsidie wordt gestuurd op de activiteiten van de basisvoorziening cultuurparticipatie bestaande uit Kunstgebouw, Popunie. Jeugdtheaterhuis en Stichting Educatieve Orkestprojecten (SEOP). Daarnaast hebben we op basis van het nieuwe Rijks cultuurbeleid aanknopingspunten geformuleerd voor cultuurparticipatie en de basisvoorziening cultuurparticipatie. Kunstgebouw heeft in 2018 als penvoerder voor het programma Cultuureducatie met Kwaliteit 25 gemeenten in het landelijk gebied ondersteund met deskundigheidsbevordering, ondersteuning van projecten, netwerkbijeenkomsten en monitoring. SEOP heeft een voorstelling ontwikkeld en uitgevoerd over een Syrische vluchteling, Jeugdtheaterhuis heeft extra middelen vanuit het fonds voor cultuurparticipatie gekregen voor een provinciebreed project gericht op talentontwikkeling waaraan ook de andere organisaties van de basisvoorziening meewerken. Popunie heeft in 2018 weer veel gemeenten, beginnende popmuzikanten en popfestivals ondersteund.

ProBiblio heeft het transport verzorgd van fysieke werken tussen bibliotheekvestigingen en uitvoering gegeven aan het plan van aanpak om het leenverkeer tussen bibliotheken toekomstgericht te organiseren. Dit gebeurt in nauwe samenspraak met de bibliotheken. ProBiblio heeft bibliotheken geholpen bij het doorvoeren van vernieuwingen die nodig zijn om de inwoners van Zuid-Holland zo goed mogelijk te bedienen en de taken uit te voeren die gemeenten vragen van hun bibliotheken. ProBiblio heeft bijgedragen aan het ontwikkelen en doorvoeren van innovaties op veel verschillende terreinen (o.a. jeugd en onderwijs, participatie en de transitie van bibliotheken naar een meer maatschappelijke en educatieve functie). Hiervoor werkt ProBiblio nauw samen met de Koninklijke bibliotheek en andere provinciale ondersteuningsinstellingen. In 2018 heeft ProBiblio een bijeenkomst georganiseerd voor onder andere Zuid-Hollandse gemeenten en bibliotheken rondom de maatschappelijke waarde van bibliotheken.

Samen met gemeenten en bibliotheken werkt ProBiblio aan het versterken en de bereikbaarheid en toegankelijkheid van bibliotheken in het landelijk gebied. Ook in andere provincies is belangstelling ontstaan voor de Zuid-Hollandse aanpak op dit vlak. Jaarlijks is binnen de subsidie 0,5 fte beschikbaar voor het opdrachtgeverschap. Dit is per 1 januari 2017 geëffectueerd. Het toetsingskader wordt in 2019 geëvalueerd, waarbij gemeenten en bibliotheken worden betrokken.

In 2018 zijn voor de provinciale gebieden in verband met het gebiedsgericht werken maatschappelijke gebiedsprofielen gemaakt. Deze bevatten sociaal-economische achtergrondinformatie voor provinciaal beleid. De profielen zijn aangevuld met informatie over extra onderwerpen. Naar aanleiding van de profielen is meer specifieke, gedetailleerde beleidsinformatie ontwikkeld.
In 2018 zijn verder verschillende onderzoeksontwerpen gemaakt en onderzoeken uitbesteed in nauwe samenwerking met de beleidsafdelingen: Sociale Trends en Sociale Verschillen, Sociale Inclusiviteit en Vervoersarmoede, Sociale Inclusiviteit en Sociale Dimensie, Circulaire Economie en Werk, Circulaire Economie en Sociale Gevolgen, Cultuurparticipatie en Bereik. Voor het reguliere provinciale beleid is beleidsinformatie geleverd voor de vervoersconcessie Noord en Midden en voor spoedzoekers huisvesting.